_Atlas stanovanja
Naselje Konjarnik
Naselje Konjarnik se nalazi u jugoistočnom delu Beograda, na padini iznad autoputa Beograd-Niš. Naselje ima površinu od oko 69ha i oko 20000 stanovnika. Planirano je tako da se sastoji iz tri mesne zajednice koje se grade uzastopno kao tri faze naselja, svaka sa planiranim kapacitetima za oko 7000 stanovnika, gustine naseljenosti oko 300-350 stanovnika po hektaru. Planom su obuhvaćena današnja naselja Konjarnik 1 i 2, Šumice i Učiteljsko naselje. Svaka mesna zajednica je imala isplaniran centar mesne zajednice, osnovnu školu, vrtić, rekreativne površine, a planirani su sadržaji višeg ranga, poput toplane i telefonske centrale, koji opslužuju šire područje. Planom su predviđeni objekti niže spratnosti, do pet etaža (p+4) a na grebenu su planirani objekti veće spratnosti kao vizuelni reper naselja u odnosu na šire područje i grad u celini. Izvedeni objekti ipak imaju veću spratnost od p+6, a pojedini objekti su tokom 1990-tih i 2000-tih i nadograđeni, tako da imaju mansardne krovove čitavom dužinom objekta.
Izgradnju objekata u naselju je preuzelo na sebe INPROS – Poslovno udruženje za industrijsku proizvodnju stanova, a sam plan je, u skladu sa tada važećim načelima, bio prilagođen industrijskoj proizvodnji i izgradnji stanova, a u skladu sa tehnologijama kojima su preduzeća u sastavu INPROS-a raspolagala, a to su bili sistemi IMS Žeželj (GP Napred), panelni sistem (Trudbenik) i unapređen klasični (7. juli). Pošto je već u fazi planiranja rešeno da se za solitere p+18 i p+12 koristi skeletni IMS Žeželj sistem, a sve ostalo osim sedam objekata ustupljenih GP 7. juli u panelnom sistemu Trudbenik, bilo je potrebno projektovati zgrade u tim sistemima. Kako je bilo malo vremena, a mali broj projektanata je poznavao ove sisteme jer su još uvek bili u ranim fazama primene, organizovan je interni konkurs za tipske lamele (pozvane su gore navedene firme) na kojem su nagrade dobili GP Napred za skeletni sistem, sa izuzetkom objekta 4/I koji je dobio Institut IMS, i KMG Trudbenik za panelni sistem – dakle, biroi koji su već bili uigrani u razradi ovih sistema. Kranske staze i deponije elemenata su, nakon završetka objekata, preoblikovane tako da postanu pristupne saobraćajnice, pešačke staze i zelene površine. KMG Trudbenik je imao svoju privremenu fabriku elemenata „Beograd I“ na licu mesta, u kojoj su proizvođeni i elementi za Blok 45 na Novom Beogradu.
Naselje je danas u relativno dobrom stanju. Pojedini delovi su ugroženi obodnom izgradnjom stambenih i poslovnih objekata, kako stalnog tako i privremenog karaktera. Svi objekti pokazuju znake starosti i dotrajalosti, koja se pre svega vidi na fasadnim elementima, ali do sada nije urađena ni jedna ozbiljnija sistemska rekonstrucija ili sanacija elemenata arhitekture ili urbanizma. Primetne su nadogradnje u delu ili celom gabaritu objekta, promene stolarije, zastakljivanje terasa.
Izvori
- Arhitektura urbanizam, br. 41-42. Beograd: Organ Saveza društava arhitekata i Saveza društava urbanista Jugoslavije, 1966.
- Vujnović R.: Dinamika izgradnje grada – Jedna etapa u izgradnji i rekonstrukciji Beograda. Beograd: Časopis Izgradnja, Savez građevinskih inženjera i tehničara Srbije i Savez arhitekata Srbije, 1997.
- Izgradnja, br. 8/73, 12/73. Beograd: Savez građevinskih inženjera i tehničara SR Srbije, Savez društava arhitekata Srbije i Savet za građevinarstvo Privredne komore SR Srbije, 1973.
- Jovanović, J. Designing the Growth: Planners of Belgrade Housing. In: Women’s Creativity since the Modern Movement (1918-2018). Toward a New Perception and Reception. Ljubljana: ZRC SAZU, France Stele Institute of Art History, 2018, pp. 886-890.
- Urbanizam Beograda, br. 6. Beograd: Urbanistički zavod Beograda, 1970.
Podnosilac izveštaja
Jelica Jovanović, d.i.a.