Urbani blok, oivičen ulicama: Bulevar Zorana Đinđića, Bulevar Umetnosti, Bulevar Arsenija Čarnojevića - autoput, Španskih boraca, opština Novi Beograd, Beograd.

početak izgradnje 1969

završetak izgradnje 1974

Milosav Mitić, Mihailo Čanak

GP Rad

Arhitektura: Institut za ispitivanje materijala NR Srbije; Hortikultura/pejzažno uređenje: Atelje Vrtna arhitektura

Arhitektura - Višeporodična/kolektivna, Lamela

Urbanizam - Stambeni blok

Blok 29, Novi Beograd, Centralna zona

Blok 29 je središnji blok bočnih traktova Centralne zone Novog Beograda, pozicioniran naspram Bloka 22. Konkursom je obuhvaćena samo jugoistočna polovina bloka, namenjena stanovanju, dok je u drugom delu bloka planiran rejonski centar, koji nikad nije izgrađen, već je na njegovom mestu izgrađen stambeni kompleks tokom 2000-tih. Blok je pravougaonog oblika, dimenzija 600h400m, površine 9,86ha (obuhvaćenih konkursom). U bloku je sagrađeno 1129 stanova, za planiranih 4358 stanovnika, gustina naseljenosti je 405 st/ha. Blok je projektovan i građen kao investicija Jugoslovenske narodne armije, i do privatizacije fonda tokom 1990-tih bio u fondu Vojno-građevinske direkcije.

Blok 29 ima 7 stambenih horizontalnih stambenih blokova spratnosti P+6+Pk. Osnova objekata je dvotrakt, sa lamelama koje su centralno tačkasto spajane vertikalnom komunikacijom. Ugaoni objekti su duži u osnovi, formirani u vidu razuđenih, smaknutih korpusa. Sklop je sačinjen od 3 stepeništa/lamele u objektu 6, 4 u objektima 2, 3 i 7, 5 u objektu 5, 9 u objektu 4  i 10 u objektu 1. Lamele formiraju osnovu u obliku nizova kvadrata (videti sliku osnove bloka); prizemlje je transparentno i mestimično podignuto na platformu ( u odnosu na nivo ul. Z. Đinđića) i unutrašnja dvorišta su međusobno povezana u cilju poboljšanja klimatskih performansi objekata i bloka u celini; svaki stan je dvostrano orijentisan, a na uglovima objekata trostrano – kuhinja, kupatilo i tzv. nus-prostorije su na fasadi orijentisani ka unutrašnjim dvorištima; oko svakog stepeništa se nalazi po 4 stana, od kojih po 2 imaju zajednički prostor, koji služi za odlaganje dečijih kolica i sl. a formira zvučnu tampon-zonu ka stepeništu. Od planiranih pratećih sadržaja izgrađen je vrtić sa jaslicama i centar mesne zajednice. Osnovna škola nije izgrađena. Tokom 2000-tih je na mestu planiranog rejonskog centra u jugoistočnom delu bloka izgrađeno još stambenih objekata u gabaritima koji su zadati DUP-om iz 1965. Svi stambeni objekti su rešeni u istom konstruktivnom sistemu prednapregnuti IMS Žeželj sistem (skelet+ploča), raster 4.20h3.60m.

Danas su objekti u lošem stanju, usled slabog održavanja i dotrajalosti elemenata. Vidljive su brojne parcijalne izmene na fasadama i krovovima, naročito na poslednjim etažama, dogradnje, promena stolarije i zastakljivanje terasa. Najveći problem predstavljaju oštećenja betonskih elemenata, delaminacija i korozija armature usled infiltracije vode i ciklusa zamrzavanja i otapanja leda. Na objektu 4 je vidljiva pukotina u elementima partera, usled neravnomernog sleganja. Javne površine se slabo održavaju, a u severozapadnom delu bloka su izgrađeni kiosci i privremeni uslužni objekti na javnoj površini.

 

Izvori

1. Arhitektura urbanizam 74-77. Beograd: Organ Saveza društava arhitekata i Saveza društava urbanista Jugoslavije, 1976.
2. Blagojević, Lj. Novi Beograd – osporeni modernizam. Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Arhitektonski fakultet Univerziteta u Beogradu, Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda, 2007.
3. Izgradnja, časopis, broj 12/73.
4. Jovanović, J. (2015). Elaborat analize prethodno zaštićene celine Centralna zona Novog Beograda – blokovi 28, 29 i 30. Urbanističko-arhitektonska analiza. Dokumentacija Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda.
5. Jovanović, J. (2017). Mass Heritage of New Belgrade: Housing Laboratory and So Much More. Periodica Polytechnica Architecture, 48(2), pp. 106-112. https://doi.org/10.3311/PPar.11621.
6. Montažni skeletni sistem od prednapregnutog betona IMS (latinica). Beograd: Institut za ispitivanje materijala SR Srbije, 1974.
7. Tehnička dokumentacija NO Novi Beograd – blok 29, Istorijski arhiv Beograda

 

Podnosilac izveštaja

Jelica Jovanović, d.i.a.